Jak zacząć pływać w zimnej wodzie?

Jeżeli pływasz na basenie, niedawno nauczyłeś(-aś) się pływać albo pływasz od dawna, ale szukasz nowych wrażeń lub zacząłeś/zaczęłaś morsować i chcesz przejść na wyższy level, to... zapraszam Cię do skosztowania nowej przygody, jaką jest ZIMOWE PŁYWANIE. Bazując na moich wieloletnich doświadczeniach – zarówno jako pływaczki, jak i pływaczki zimowej – pokażę Ci, jak rozpocząć tę nową aktywność i jak się do niej przygotować.

Marta Rother: trenerka w Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Politechniki Wrocławskiej, instruktorka sekcji pływackiej Masters PWr, pasjonatka pływania w zimnej wodzie. Zdobywczyni rekordów świata podczas Mistrzostw Świata w Głogowie 2022 i Samoëns 2023, federacji International Ice Swimming Association.

Jak zacząć?

Zapytaj siebie: Dlaczego akurat zimowe pływanie?

Powodów, dla których ludzie pływają w zimnej wodzie, jest wiele, ale najważniejsze dla podtrzymania motywacji jest to, żebyś Ty wiedział(-a), dlaczego to robisz. Gdy wychodzisz ze  strefy komfortu, wchodząc do lodowatej wody, głowa będzie się buntować, wysyłając Ci sabotujące myśli. Jeśli będziesz  miał(-a) silną motywację, to może nie od razu zaczniesz płynąć, ale przynajmniej przełamiesz ten pierwszy trudny moment.

Znajdź inspirującego pływaka zimowego.

Poszukaj ludzi, których warto obserwować, by następnie uczyć się przy nich tego sportu.

Przeczytaj na łamach AQUA SPEED magazyn!

Rozmowę z zimowymi pływakami Łukaszem Tkaczem i Piotrem Świtajem.

Pierwsze lodowe pływanie

Co musisz mieć

PRZYGOTUJ SOBIE LUŹNE UBRANIE, w które się szybko i łatwo ubierzesz po wyjściu z zimnej wody. Pamiętaj, że ręce będą sztywne i zawiązanie sznurówek czy zapięcie guzików może być wyzwaniem.

POWINIENEŚ MIEĆ CZEPEK. Pamiętaj, że głowa (mózg) to najbardziej ukrwione miejsce w naszym ciele, które bardzo szybko uwalnia ciepło.

ZATYCZKI DO USZU. Gdy spionizujesz się, wychodząc z wody, wyglądasz jak pijany. Zatyczki rozwiążą ten problem.

Co musisz wiedzieć

NIE ZACHĘCAM DO INTENSYWNEJ ROZGRZEWKI. Nagrzane ciało będzie silniej reagowało na różnicę temperatur. Wystarczy kilka krążeń ramionami, parę skłonów, skrętów, przysiadów.

PIERWSZE WEJŚCIE BĘDZIE SZOKIEM I INSTYNKTOWNIE BĘDZIESZ ROBIĆ W TYŁ ZWROT. Ważne, żeby obok byli wtedy doświadczeni, motywujący ludzie, którzy Cię uspokoją i przekonają do pierwszego zanurzenia.

POJAWI SIĘ PRZYSPIESZONY PŁYTKI ODDECH. Tak ciało reaguje na stres – to dla mózgu sygnał do ucieczki, więc mięśnie staną się spięte i o wiele szybciej odmówią Ci posłuszeństwa podczas pływania. Uspokój się i rozluźnij. Ochlap twarz, polej trochę wody na kark, weź głęboki wdech i z wydechem rozluźnij mięśnie.

OSZUKAJ UMYSŁ. Gdy chcemy zrobić coś  nieznanego dla naszego organizmu, opór jest naturalną reakcją. Nie dopuszczaj więc myśli sabotujących decyzję o wejściu do zimnej wody. Im dłużej będziesz zwlekać, tym tych myśli będzie więcej  i staną się bardziej prze- konujące. Polecam w tym  przypadku metodę 5 sekund Mel Robbins – odlicz od 5 do 1 i wchodź. Licząc  od tyłu, skupiasz swoją kon- centrację, a gdy po dojściu  do liczby zero pojawią się wątpliwości, będziesz już w wodzie (śmiech).

UWAGA: Sprawdź, czy masz jakieś przeciwskazania zdrowotne do uprawiania zimowego pływania. Jak każdy sport, wymaga ono kontroli medycznej, zanim zdecydujesz się na uprawianie tej dyscypliny. Na zawodach typu mistrzostwa świata na dłuższych dystansach (500 m i 1 km) wymagane są nawet badania EKG.

Zanurzenie w zimniej wodzie

PIERWSZE KILKA RUCHÓW kraulowych lub żabkowych możesz zrobić z głową nad wodą, a potem stopniowo zanurzaj twarz.

WYRÓWNUJ ODDECH. Będzie Cię na pewno przytykać. Najlepszym rozwiązaniem jest oddech równomierny co drugi ruch ramion.

ZDECYDUJ, ILE METRÓW DZIŚ PRZEPŁYNIESZ ALBO ILE CZASU SPĘDZISZ W WODZIE, ALE NIE SZARŻUJ. Dopóki płyniesz, czujesz, że dasz radę nawet kilometr. Musisz mieć jednak na względzie to, że po wyjściu następuje dalszy ciąg treningu dla Twojego organizmu – walka z wyziębieniem.

Reakcja organizmu na lodowatą wodę

Wyjście z zimnej wody

GDY SPIONIZUJESZ CIAŁO WYCHODZĄC, MOGĄ SIĘ ZDARZYĆ ZAWROTY GŁOWY, jeśli nie masz zatyczek w uszach. To naturalna reakcja błędnika po kontakcie z zimnem.  

PIERWSZE MINUTY PO WYJŚCIU MUSISZ ZAGOSPODAROWAĆ NA ZDJĘCIE KOSTIUMU I SZYBKIE WYTARCIE CIAŁA DO SUCHA ORAZ ZAŁOŻENIE UBRANIA. Trzeba się pospieszyć, bo za chwilę pojawią się intensywne dreszcze, które zdecydowanie utrudniają tę czynność. Nie zdejmuj czepka lub od razu załóż czapkę, nim jeszcze się ubierzesz.

POJAWIĄ SIĘ DRESZCZE CAŁEGO CIAŁA. Jest to bardzo pozytywny objaw świadczący o tym, że ciało radzi sobie z wychłodzeniem. Skurcze mięśni podskórnych i wszystkich innych wyzwalają energię, która ma za zadanie nas rozgrzać.

Ogrzewanie ciała po wychłodzeniu

TRENOWANIE POLEGA NA TYM, ŻEBY ORGANIZM SAM SOBIE PORADZIŁ Z WYZIĘBIENIEM. Zalecam więc przeczekanie pierwszych paru minut w pozycji skulonej pod kocem, śpiworem czy przytulając się do innego ciepłego ciała i dopiero potem wejście do ciepłej bani czy sauny, jeśli masz taką możliwość.  

GWAŁTOWNA ZMIANA TEMPERATURY MOŻE BYĆ NIEPRZYJEMNA. Efektem gwałtownej zmiany temperatury, np. po wejściu do bani zaraz po wyjściu z zimnej wody, może być tzw. „afterdrop”, czyli zjawisko mieszania się ciepłej krwi z wnętrza ciała z zimną z kończyn, skutkiem czego może być nawet omdlenie. Uważaj – woda w bani może parzyć, nawet gdy realnie nie jest gorąca. Tak reagują receptory na stopach i dłoniach. 

PROCES DOCHODZENIA DO SIEBIE I ZANIKANIA DRESZCZY MOŻE TRWAĆ OD KILKU MINUT DO GODZINY – w zależności od czasu przebywania w zimnej wodzie.

Start w zawodach ice swimming

Planowanie startów

MOŻNA ZACZĄĆ STARTY OD KRÓTSZYCH DYSTANSÓW (50 LUB 100 M), a pod koniec sezonu wydłużyć je do np. 250 m. Uważaj na ambicję!!! Zapewne Ci się spodoba i będziesz chciał(-a) w pierwszym sezonie zmierzyć się z królewskim dystansem 1 km.

Pokora to cecha, którą każdy powinien w sobie wykształcić w pierwszym sezonie. Najlepszy moment na wydłużanie dystansu to drugi albo trzeci sezon startów na zawodach zimowego pływania.

Organizatorzy polskich imprez zimowego pływania wymagają przed zapisaniem się na dystans 500 m i 1000 m potwierdzenia startu na krótszym dystansie w wodzie poniżej 5 stopni oraz posiadania tzw. suportu, czyli dodatkowej osoby na brzegu, która zaopiekuje się pływakiem po wyjściu z wody i będzie wiedziała, jak postępować w razie hipotermii.

Dystans 1 km to zupełnie inna bajka niż np. 100 m. Nie chodzi tu o samo zmęczenie i zmarznięcie podczas przebywania w wodzie, choć to oczywiście też jest skrajnie różne, ale o to, co się po takim dystansie dzieje z organizmem. 

ZAPISZ SIĘ NA ZAWODY przez stronę internetową Ice Cup Poland. Od listopada do marca znajdziesz mnóstwo imprez w różnych rejonach Polski.

Pierwszy start

PRZYJECHAŁEŚ(-AŚ) NA ZAWODY, nikogo nie znasz, strasznie się boisz i czujesz się zagubiony(-a). Nie martw się! Zimowi pływacy to fantastyczni ludzie. Na pewno zaopiekują się Tobą.

W BIURZE ZAWODÓW PODPISZ STOSOWNE OŚWIADCZENIA O STANIE ZDROWIA. Potem zapewne miła pani napisze ci flamastrem na ramieniu numer.

SPRAWDŹ LISTY STARTOWE I HARMONOGRAM STARTÓW. Czekaj w ciepłym miejscu.

ZAMIAST ROZGRZEWKI zrób parę wymachów, skłonów i krążeń. Czekaj na wywołanie przez sędziego. Rozbierz się i wejdź do wody. Nie będziesz mieć dużo czasu na oswojenie, więc ochlap twarz, kark, okolice serca, zrób głęboki, rozluźniający oddech i ruszaj skosztować nowej w Twoim życiu, wspaniałej przygody.

Dlaczego warto pływać w zimnej wodzie

Przeczytałeś(-aś) przed chwilą słowa, takie jak bezpieczeństwo, hipotermia, afterdrop, skostniały, zmrożony itp. Może Ci się wydawać, że to sport bardzo ciężki i niebezpieczny.

Ludzie z zewnątrz będą pytać: „Po co Ci to”? Czy to aby zdrowe? Pomyśl wtedy o niebezpieczeństwach, wypadkach i wycieńczeniach organizmu w innych dyscyplinach sportowych – triathlonie, boksie, alpinizmie, skokach narciarskich, maratonach, narciarstwie, kolarstwie szosowym, gimnastyce akrobatycznej itp. Niektóre z nich są bardziej, inne mniej wypadkowe czy kontuzjogenne.

Jednak myśląc o aspektach zdrowotnych, zapewniam Cię, że z przebywania w zimnie jest więcej korzyści niż strat – i to zarówno związanych z ciałem, jak i umysłem. To niesamowicie wciągający sport i raczej ludzi w nim przybywa niż ubywa. Możesz trenować go dla przyjemności, a nie koniecznie dla wyników.

Da Ci to mnóstwo wartości dla zdrowia, sylwetki, samopoczucia i ciała. Mnie do tego sportu przyciągnęła chęć pokonania własnych ograniczeń, a tym, co mnie w nim zatrzymuje na dłużej, jest przebywanie wśród niezwykłych, inspirujących i przede wszystkim szczęśliwych ludzi.

Foto: Antek Mazerant | Zdjęcia wykonane podczas zawodów zimowego pływania "Zimno i Fajnie", sponsorowanych przez AQUA SPEED.